15 maja - 1 czerwca 2014

___________________

Mural IRENY SENDLER

Fotorelacja z wernisażu  >>

Relacja z otwarcia na YouTube >>

___________________________________________________________________________

Na wystawę "Ślady bielskich Żydów w Izraelu" składają się fotografie reportażowe i dokumentalne autorstwa Jacka Proszyka, religioznawcy, badacza historii i kultury społeczności żydowskiej oraz przedwojennych ruchów religijnych na terenie Bielska-Białej.

Prezentowane zdjęcia zostały wykonane w Izraelu, podczas pobytu Jacka Proszyka na stypendium doktoranckim Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2010 roku. Nawiązując do bogatej, wielokulturowej historii Bielska-Białej, autor podczas wyjazdu poszukiwał śladów Żydów, którzy przed wojną zamieszkiwali to miasto. Na ponad 30 prezentowanych fotografiach (wybranych z około pięciu tysięcy), uwiecznione zostały przedmioty, dokumenty, wydawnictwa, odznaczenia, a także miejsca i budynki związane z bielskimi Żydami.

Jednym ze szczególnych miejsc uwiecznionych na zdjęciach jest synagoga, znajdująca się w mieście B'nei Brak, która jest miejscem modlitewnych spotkań ortodoksyjnych Żydów pochodzących z Bielska. Oprócz odnalezionych śladów, Jackowi Proszykowi udało się dotrzeć także do konkretnych osób, które przed wojną zamieszkiwały to - w tamtym czasie kształtowane jeszcze przez wiele kultur i wyznań - miasto.

Jacek Proszyk, zazwyczaj poszukujący żydowskich śladów głównie w Bielsku i jego okolicy, tym razem wyruszył w daleką podróż, by poszukiwać śladów dawnego Bielska w Izraelu. W trakcie swojej podróży natrafił na ciekawe historie z bielskim akcentem w tle.
- III stacja jerozolimskiej Via Dolorosa, odnowiona została dzięki działaniom polskich żołnierzy z Armii Andersa. Walczący w jej szeregach Eryk Mozes - Żyd pochodzący z Bielska, który przed wojną zajmował się malowaniem szyldów, a w armii odpowiedzialny był za propagandę - jest autorem namalowanego na sklepieniu tej stacji Drogi Krzyżowej białego orła. Ta sytuacja w niezwykły sposób pokazuje zawiłości naszej historii: Żyd z Bielska, podczas służby w Armii Andersa maluje polskiego orła w katolickiej kaplicy w Izraelu" - mówi Jacek Proszyk.

 

 

Wystawa fotografii prezentowana jest w miejscu szczególnym - Galeria Bielska BWA znajduje się w budynku, na miejscu którego do 1939 roku stała synagoga.
Otwarciu wystawy towarzyszyć będą inne wydarzenia. Na ścianie budynku przy ulicy Stojałowskiego 19 odsłonięty zostanie mural Ireny Sendlerowej, który jest częścią programu ogólnopolskiej akcji organizowanej przez Fundację Klamra. Kolejnym wydarzeniem będzie odsłonięcie tablicy na fasadzie Galerii Bielskiej BWA, która ma upamiętnić 6 tys. Żydów
z Bielska-Białej i okolic zamordowanych podczas II wojny światowej.

Jacek Proszyk - urodzony w 1973 roku, wychowany w Skoczowie, zamieszkały w Jaworzu, od wielu lat związany jest z Bielskiem-Białą. Religioznawca, autor publikacji poświęconych historii, religii i kulturze Żydów zamieszkujących niegdyś tereny dzisiejszego Bielska-Białej
i okolicy. W czerwcu 2012 roku obronił pracę doktorską „Pomiędzy ortodoksją, haskalą a syjonizmem. Przemiany społeczne i religijne w żydowskich gminach wyznaniowych w Bielsku i Białej Krakowskiej w latach 1918-1939", na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wystawa trwa do 1 czerwca 2014 roku.

___________________________________________________________

Czwartek, 15 maja 2014:

Program wydarzeń:

godz. 15.00 - odsłonięcie muralu Ireny Sendlerowej na ścianie budynku przy ul. Stojałowskiego 19
godz. 16.00 - odsłonięcie tablicy na fasadzie Galerii Bielskiej BWA, upamiętniającej 6 tys. Żydów z Bielska-Białej i okolic zamordowanych podczas II wojny światowej
godz. 16.30 - wernisaż wystawy fotografii Jacka Proszyka "Ślady bielskich Żydów w Izraelu"

 

______________________________________________

Obecnie na fasadzie budynku BWA wiszą dwa wielkoformatowe wydruki zdjęć bielskiej żydowskiej bożnicy, które zostały tam umieszczone w 2009 roku, podczas akcji „70 lat po zburzeniu bielskiej synagogi".