Finałowa wystawa międzynarodowych rezydencji artystycznych „Beyond Time/Poza czasem 2017"

„Inside - Outside" (z ang. wewnątrz - zewnątrz) to wystawa podsumowująca uczestnictwo czworga artystów  w piątej edycji międzynarodowych rezydencji artystycznych „Beyond Time/Poza czasem 2017", organizowanych przez Galerię Bielską BWA. W lipcu na rezydencji w Bielsku-Białej przebywały: Aneta Bendáková z Czech oraz Claudia Dunn z Anglii, w sierpniu zaś:  María Mayoral Moreno z Meksyku oraz Derek Tumala z Filipin. 

Podczas miesięcznych pobytów w Bielsku-Białej wybrani artyści mieli okazję zapoznać się ze specyfiką miasta, poznać jego charakter, otaczającą go naturę, a przede wszystkim mieszkańców,  i pod wpływem tych doświadczeń zrealizować swój projekt. Tegoroczna edycja rezydencji poświęcona jest sztuce nowych mediów - wideoinstalacjom, wideo-artowi, mappigowi 3D itp.

Wystawa „Inside - Outside" jest multimedialną wyprawą. Artyści zabierają nas w podróż, podczas której prezentują prace o zmiennej dynamice (filmy, video mappingi, ilustracje, fotografie). Zapraszają do dialogu i dyskusji o stanie codziennego przemieszczania się człowieka - zarówno w sensie dosłownym, jak i metaforycznym - pomiędzy przestrzeniami prywatnymi, oswojonymi, a przestrzeniami publicznymi, które otwarte są na obecność innych i wszystkiego co mniej znane. Istota podziału tych dwóch sfer, nierzadko o cienkiej granicy, od wieków fascynuje filozofów, psychologów, socjologów, a także artystów. Architektoniczne ściany i mury są tylko fizycznymi emanacjami tych granic, które zabezpieczają i chronią nas oraz nasz dobytek przed warunkami atmosferycznymi, a także innymi, tzw. „nieproszonymi gośćmi". Jednak w przypadku wewnętrznych doznań i osobistej strefy komfortu wyznaczenie tej bariery nastręcza wielu trudności. Gdzie zaczyna się i kończy wewnętrzna przestrzeń? Jak bardzo jesteśmy w stanie dzielić się sobą z innymi, nierzadko obcymi ludźmi? Kiedy te dwie sfery spotykają się ze sobą, luźno się przeplatając?
Poprzez zaprezentowane na wystawie prace rezydenci dzielą się z nami swoim wnętrzem - zadając pytania o własną tożsamość, odkrywając część swoich prywatnych przeżyć, refleksji i doświadczeń, to znowu kierują nas na zewnątrz, pytając o wpływy otoczenia i społeczności na człowieka, a także jego emocje w relacjach z innymi.
Inspiracją dla artystów była główna idea rezydencji „Beyond Time/Poza czasem", zachęcająca ich do podejmowania w działaniach twórczych i realizowanych pracach ponadczasowych tematów. I choć ostatecznie ich doświadczenia i refleksje związane z pobytem w Bielsku-Białej przetwarzane są przez indywidualne wizje artystyczne, to zawierają w sobie element tych podstawowych zagadnień egzystencjalnych - związanych głównie z poszukiwaniem własnej tożsamości, miejsca w przestrzeni materialnej i duchowej oraz zdolnością do akceptacji Innego - które od dawna nurtują ludzi i na które znalezienie jednej, właściwej odpowiedzi może nigdy nie nastąpić. 

Aneta Bendáková, malarka i ilustratorka z Czech, w swojej pracy zatytułowanej „Fragmenty/ Fragments" stara się znaleźć odpowiedź na pytania: „Kim jestem i gdzie znajduje się najlepsze dla mnie miejsce?". Poprzez dokumentację swoich doświadczeń w postaci notatek, rysunków, znalezionych obiektów, artystka za każdym razem na nowo odkrywa swoją tożsamość, która osadzona jest w konkretnej przestrzeni i odgrywanych rolach, a także formowana przez spotykanych ludzi i sytuacje, których doświadcza. To dzięki nim rozpoznaje siebie cały czas - jako człowiek, kobieta, artystka, istota duchowa czy emocjonalna. Odpowiadając nieustannie na pytanie „Kim jestem?", za każdym razem uzyskuje inne odpowiedzi, schodzi do coraz głębszych, często nawet abstrakcyjnych pojęć, które ją charakteryzują. Mnogość użytych w instalacji elementów, takich jak obraz, film, tekst, obiekt, pomaga stworzyć artystce ten wielowymiarowy autoportret.

Z podróży w głąb siebie Anety Bendákovej jesteśmy kierowani do zewnętrznej sfery - przestrzeni publicznej, do której zabiera nas brytyjska artystka Claudia Dunn. Stworzony przez nią obiekt pt. „Past the Glass" (z ang. przez szkło) składa się ze starego okna oraz wywieszonych niczym pranie fotografii przedstawiających fasady budynków z oknami. Artystka sfotografowała fasady kamienic w Bielsku-Białej podczas pobytu na rezydencji. Po drugiej stronie prezentowanej na bielskiej wystawie instalacji umieszczone zostały zdjęcia wykonane przez artystkę w Londynie, które w intrygujący sposób ukazują podpatrzone przez okna sceny dziejące się w mieszkaniach. W ten symboliczny sposób Claudia Dunn uchyla rąbka tajemnicy dotyczącej codziennego życia mieszkańców stolicy Anglii. Londyńskie okna i mieszkańcy tej metropolii są manifestacją tożsamości kulturowej i narodowej artystki. Na fotografiach tych widzimy postaci i rozgrywające się sceny rodzajowe z ich udziałem, bliżej poznajemy bohaterów tych scen, podczas gdy polskie fasady i kryjący się za nimi lokatorzy mieszkań sprawiają wrażenie nieodgadnionych, tak  jak nierozpoznana została dla artystki dotychczas polska tożsamość.

Środkową część sali zajmuje instalacja Dereka Tumali, multimedialnego artysty pochodzącego z Filipin. Artysta posługuje się w swojej twórczości metodą video mappingu, tj. zaprojektowaną animacją, w której krawędzi kadrów dostosowywane są do obrysów obiektu, na którym są wyświetlane. Artysta w pracy „Now Is What I Have" (z ang. teraz jest tym, co mam) buduje obiekty i łączy je ze znalezionymi podczas pobytu w Bielsku-Białej przedmiotami. Jego instalacja opowiada o tym, w jaki sposób miejsce, środowisko, otoczenie wpływa na jednostkę, która świadomie zatapia się w tych doznaniach, w dźwiękach, świetle i energii. Doświadczenia płynące z zewnątrz artysta transformuje w swym wnętrzu, które staje się lustrem odbijającym bodźce, impulsy i wrażenia, czyli subiektywnym obrazem rzeczywistości.
Praca „Now Is What I Have" jest artystyczną wizją przedstawiającą przyleganie czy też przenikanie tych dwóch światów.

Koniec sali wypełniają dwie projekcje filmowe meksykańskiej twórczyni filmów, artystki sztuk wizualnych - Maríí Mayoral Moreno. Są to krótkometrażowe filmy taneczne, które prowadzą ze sobą specyficzny dialog. Artystka w sposób kontrastujący zestawia ze sobą mroczne wnętrze sceny z naturalnym światłem przestrzeni lasów i pól, ale także podkreśla różnice w relacjach budowanych między tancerzami. „Histoires de l'eau" (z franc. opowiadania wody) to historia o smutnym końcu miłości dwojga ludzi, w której iluzje i idealizacje partnerów doprowadzają do konfliktu i cierpienia, a główną metaforą kolejnych stanów psychologicznych jest motyw wody. Natomiast w najnowszym filmie artystki pt. „Rezonas", stworzonym podczas pobytu na rezydencji w Bielsku-Białej, artystka obserwuje relacje tworzące się pomiędzy dwojgiem tancerzy - miłość, zaufanie, czułość i troskę. W „Rezonansie" miłość przybiera formę transcendentnej siły, która jest ponad czasem i przestrzenią. Widzimy tańczących, harmonię ich ciał, jedność z otaczającą przyrodą beskidzkiego krajobrazu.

Wystawa „Inside - Outside" skłania widzów do wielu refleksji, do próby osadzenia siebie w relacji wspólnota - prywatność, do znalezienia odpowiedzi na pytanie, jak bardzo jesteśmy w stanie dzielić się swymi emocjami z innymi, a co chcemy zatrzymać tylko i wyłącznie dla siebie. Nie ma jednoznacznej i wspólnej wizji tego, w jaki sposób każdy z nas postrzega świat. Czasami „zewnątrz" znaczy „wewnątrz", a to, co wewnątrz oddziałuje na to, co na zewnątrz. Wystawa pokazuje bogactwo tych powiązanych ze sobą zależności, a poznając je, możemy przede wszystkim lepiej rozumieć nasze subiektywne reakcje, a także relacje z innymi.

Kuratorki projektu: Izabela Ewa Ołdak, Justyna Weronika Łabądź

wróć >>