Wystawa „Kono Donkili" - poświęcona jest afrykańskiemu teatrowi lalek - zjawisku mocno zakorzenionemu w tradycji wielu społeczności zamieszkujących Czarny Kontynent. Świadczą o tym źródła archeologiczne, historyczne oraz bogata tradycja ustna.
Lalki poprzez swoje zdolności do ożywania, są nieustannie zawieszone pomiędzy życiem a śmiercią i odgrywają istotną rolę w wielu rytuałach. Biorą udział w rozstrzyganiu lokalnych konfliktów, pomagają wydawać wyroki, występują w obrzędach wróżbiarskich, służą pomocą w przepowiadaniu przyszłości. Pełnią ważną funkcję w magii terapeutycznej, rytuałach inicjacyjnych, kulcie przodków, obrzędach pogrzebowych, kultach płodności. Pomimo tego bogactwa rytualnych zastosowań, służą też zwykłej rozrywce.

Afrykańskie lalki przybierają zróżnicowane formy i rozmiary - od naprawdę małych do ogromnych, obsługiwanych przez kilku lalkarzy. Mogą mieć ruchome członki, manipulowane za pomocą sznurków, drutów, prętów. Animuje się je rękoma, palcami u nóg, nosząc na głowie, ramionach lub przed sobą, niczym tarczę.

Teatr lalek w Afryce jest zupełnie innym zjawiskiem od tego, który znamy z naszych europejskich realiów. Repertuar lalkarzy afrykańskich nie ma wyraźnej formy dramatycznej. Przedstawienia stanowią przeważnie krótkie scenki, łączące w sobie taniec i muzykę. Często są całkowicie spontaniczne i nieprzewidywalne.
Afrykańska sztuka lalkarska osadzona we własnej tradycji, rozwija się dynamicznie, czerpiąc śmiało z innych wzorców. Miejscowi artyści chętnie adaptują nieznane im dotąd techniki manipulacyjne oraz rozszerzają swój repertuar o nowych bohaterów i nowe przekazy.

Na wystawie prezentowane są lalki z Mali, Nigru, Nigerii, Wybrzeża Kości Słoniowej, Togo, Beninu, Ghany, Tanzanii, Demokratycznej Republiki Konga, Kamerunu, Gabonu, Konga. Jest to część kolekcji podarowanej Muzeum Narodowemu w Szczecinie przez wybitnych znawców afrykańskiego teatru lalek Oleńkę Darkowską-Nidzgorską i Denisa Nidzgorskiego-Gordiera.
                                                                          Ewa Prądzyńska - kurator wystawy

 

 

 

 

Wystawa przygotowana przez Muzeum Narodowe w Szczecinie we współpracy z Teatrem Lalek Banialuka i Galerią Bielską BWA towarzyszy XXVIII Międzynarodowemu Festiwalowi Sztuki Lalkarskiej w Bielsku-Białej, organizowanemu przez Teatr Lalek Banialuka im. Jerzego Zitzmana, który odbędzie się w dniach 22-26 maja 2018 roku.

Kurator wystawy - Ewa Prądzyńska.

Czas trwania wystawy: 21 maja - 17 czerwca 2018 roku.

________________________________________________________________

Zwiedzanie poprzez dotyk
Oprowadzanie dla niewidomych i niedowidzących

Galeria Bielska BWA zaprosiła osoby niewidome i niedowidzące na specjalne oprowadzanie po wystawie „Kono Donkili", podczas którego sztukę, z zasady wizualną, można było poznawać poprzez dotyk. Pierwszy raz takie oprowadzanie odbyło się podczas ubiegłorocznej wystawy rzeźby Agaty Agatowskiej „Dzień na Marsie". Uczestnicy wydarzenia, zarówno niewidomi i niedowidzący, jak i osoby widzące z nałożonymi na oczy specjalnymi zaciemnionymi okularami, mogli wówczas haptycznie rozpoznawać prezentowane na wystawie postaci, ich wyczuwane poprzez dotyk kształty, a także dzielić się swoimi wrażeniami.
Z kilkudziesięciu prezentowanych na wystawie lalek afrykańskich zostało wybranych kilkanaście, które niewidomi i niedowidzący mogli poznawać za pomocą zmysłu dotyku. To wyjątkowa możliwość dla tych osób, by mieć bezpośredni kontakt ze sztuką - w realiach galerii i muzeów dotykanie prezentowanych eksponatów, to rzadkość. Pomocnikami w poruszaniu się po wystawie oraz komentatorami poznawanych dzieł byli pracownicy galerii - historycy sztuki i plastycy.
To niejedyne działanie galerii ułatwiające dostęp do sztuki osobom niewidomym i niedowidzącym. Galeria przygotowała audiodeskrypcje wybranych dzieł ze swojej Kolekcji Sztuki, prezentując zbiory w zdigitalizowanej formie.

Więcej w zakładce „Galeria z audiodeskrypcją" http://kolekcja.galeriabielska.pl/

Galeria prosi o wcześniejsze zgłoszenie chęci uczestnictwa w oprowadzaniu.

 

_______________________________________________________________

Noc Muzeów, Galeria Bielska BWA, sobota, 19 maja 2018

Zwiedzanie wystaw - 18.00 23.00

Godz. 18.00-19.00 - oprowadzanie kuratorskie Ewy Prądzyńskiej po wystawie „Kono Donkili". Afrykański teatr lalek (wstęp wolny)

Godz. 19.00-21.00 - warsztaty artystyczne „Maski afrykańskie"
(wstęp wolny)

Warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych inspirowane wystawą w Galerii Bielskiej BWA „Kono Donkili". Afrykański teatr lalek. Uczestnicy stworzą własną maskę afrykańską w wybranej przez siebie technice: szablonu (odbijając wałeczkami lub gąbkami przygotowane wzory na papierowych torbach), czy ozdabiając przygotowane wcześniej tekturowe maski plasteliną, kolorowymi papierami, tekturą falistą, piórami, rafią, sznurkami, suszonymi liśćmi, czy też malując je farbami.
Warsztaty prowadzi Małgorzata Krzempek, plastyczka, edukatorka artystyczna, Galeria Bielska BWA.

Więcej o Nocy Muzeów w Galerii Bielskiej BWA >>

***

Poniedziałek, 21 maja, godz. 12.15-13.30
W cyklu „Sztuka w moim życiu"

Spotkanie z Ewą Prądzyńską - kuratorką wystawy „Kono Donkili". Afrykański teatr lalek, kustoszem Muzeum Narodowego w Szczecinie

____________________________________________

W mediach o wystawie:

"Oglądali przez dotyk", Kronika Beskidzka, 21 czerwca 2018, str. 36 (pdf.>>)

Magdalena Nycz, "Afrykańskie źródło", Kronika Beskidzka, 24 maja 2018, str. 32 (pdf. >>)

______________________________________________

Uwaga! Galeria Bielska BWA włączyła się do akcji KLAPKI DLA GAMBII

Kosz na klapki stoi tuż przed wejściem na wystawę "Kono Donkili"
Czytaj więcej o akcji >>