„Odejście" to określenie czynności odchodzenia od obrazu, by lepiej go zobaczyć. Opisuje zatem sposób kontaktu widza z obrazem i najlepszy sposób prezentacji. Może jednak odnosić się metaforycznie i do sytuacji samego autora - jego dystansowania się do płótna, i do poszukiwania innych możliwości pracy z przestrzenią obrazu. Zdarza się, że prowadzą one do wychodzenia w trzeci wymiar, co nie musi być jednoznaczne z rezygnacją z malarstwa.

Wystawa „Odejście" zaprezentuje postawy wobec obrazu jako relacji przestrzennej u malarzy, którzy wierni malowaniu na płaszczyźnie, wychodzą też poza dwa wymiary. Przekształcają płótno w obiekt czy też rezygnując z niego, „odchodząc" od płótna, tworzą obiekty. Przy czym nie jest to odejście od obrazu, czy malarstwa, a poszerzanie jego możliwości.

Każdy z zaproszonych przez nas malarzy zaczynał od płótna i farb, w formie, jaka rozpowszechniła się w Europie ponad 500 lat temu i z powodzeniem funkcjonuje do dziś.

W pewnym momencie każdy z nich odszedł od wypróbowanych sposobów tworzenia. Jedni zaczęli wykonywać trójwymiarowe modele płaskich przedtem form - jak Dorota Buczkowska, Małgorzata Szymankiewicz czy Sławomir Pawszak, inni zrezygnowali z przedstawiania, pozostawiając jedynie kolor, wypełniający przeróżne powierzchnie - jak u Katarzyny Przezwańskiej, czy w postaci światła, co Leon Tarasewicz być może zakładał już wtedy, gdy pasami czystych barw pokrywał wielkie płaszczyzny. Kolejni artyści odrzucili płócienne podobrazie na rzecz nowych nośników, jak choćby Michał Gayer albo Piotr Łakomy. Stach Szumski koncentruje się na malowaniu jako czynności ściśle związanej z fizyczną przestrzenią miasta, zaś Paweł Matyszewski przekłada na materialność płócien i obiektów fizyczność ciała. Weronika Teplicka odnosi się do zestawu blejtram/płótno, podczas gdy Tomasz Ciecierski pokazuje prostymi środkami ułudę płaskości obrazu. Marek Sobczyk po swojemu opowiada o ważnych właściwościach malarstwa europejskiego a Agnieszka Grodzińska traktuje malarstwo jako założenie i koncepcję, rezygnując z jego atrybutów.

Śledzimy różne rodzaje odejść czy różne odchodzenia. Wbrew pozorom jednak wystawa ta nie jest wyłącznie opowieścią o formie - biorący w niej udział artyści odnoszą się do historii malarstwa i sztuki w ogóle, mówiąc, choć nie wprost, o bezustannym, i niekoniecznie zawsze satysfakcjonującym, zmaganiu z materią świata.

W czasach, kiedy artyści odczuwają często powinność zaangażowania w bieżące problemy rzeczywistości, ta prezentacja może robić wrażenie manifestacyjnie formalistycznej. Jednak jest to wystawa nie o formie, a o poszukiwaniu i rozwoju. I o malarskim sposobie patrzenia, widzenia i pokazywania, które cechuje malarza, niezależnie od tego, co tworzy.

Jagna Domżalska i Wojciech Kozłowski