do 17 czerwca 2012

Relacja: "Panorama" TVP 2
(od 20 min, 30 s)

Fotorelacja: wernisaż >>

___________________________________________________________________

Alexander Andrzej Łabiniec - "Teatr mój widzę..." Lalki i scenografie

Wystawa w programie 25. Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Lalkarskiej
w Bielsku-Białej, Teatr Lalek „Banialuka", 25 - 30 maja 2012

Wystawa zaprojektowanych do spektakli teatralnych lalek oraz fragmentów scenografii jest próbą zilustrowania niezwykłej wizji teatru lalek, jaką stworzył Alexander Andrzej Łabiniec, realizując w polskich teatrach, głównie lalkowych, około 200 scenografii i reżyserując ponad 50 widowisk teatralnych.

Na wystawie prezentowane są także materiały dokumentalne, m.in. 20-minutowy film o artyście zrealizowany przez Jacka Skorusa dla TVP Katowice w 1994 roku pt. „Teatr życia i plastyki", oraz zdjęcia lalek i scenografii, zaprojektowanych przez Łabińca dla najważniejszych teatrów lalkowych w Polsce.

„Ponad 55 lat związany z Teatrem Lalek „Banialuka" jest współtwórcą artystycznej formuły tego teatru - teatru dla dzieci, zmierzającego ku teatrowi plastycznemu. Reżyserując spektakle i tworząc scenografie dla 150 widowisk „Banialuki" - statystycznie rzecz biorąc, zrealizował tu co drugi spektakl - w dużym stopniu jest autorem sukcesów tego teatru w Polsce i za granicą" - ocenia dorobek artysty Lucyna Kozień, dyrektor Teatru Lalek „Banialuka" w Bielsku-Białej.

„Uciekał od dosłowności i realistycznego sposobu kreowania świata na scenie i na płótnie. A równocześnie - poprzez skrót, umowność, aluzję - budował poetyckie, ulotne klimaty. Głęboko interesował się materią - jej tajemniczą żywotnością i nieobliczalnością" - pisała o artyście Maria Schejbal, teatrolożka z Teatru Grodzkiego w Bielsku-Białej.

Choć teatr był dla Andrzeja A. Łabińca najważniejszy, był on również malarzem, i to malarstwo było punktem wyjścia całej jego twórczości. Pierwszą wystawę malarstwa zorganizował mu Tadeusz Kantor w Galerii Cricot-2 w latach 60.
„Zawsze dążył do zmian, łamania konwencji i poszukiwania tego, co nowe. Jest to myślenie awangardowe i artysta był wierny tym ideom. Prawdziwego ducha awangardowego myślenia Łabińca trzeba szukać w jego spektaklach teatralnych, w których ożywają nie tylko lalki, ale i elementy scenografii" - podkreśla Agata Smalcerz, dyrektor Galerii Bielskiej BWA w Bielsku-Białej, gdzie artysta wystawiał swoje malarstwo (1997, 2004).

Sam artysta tak mówił o teatrze lalek: „Działanie - animacja. Mnie się wydaje, że każdy przedmiot ma swoje właściwości fizyczne. Trzeba je umieć wydobyć, pokazać przedmiot w ruchu. Z kija można bardzo wiele wykrzesać (...). Czy ze szmaty. Szmata jest przepiękna, ma tak dużo poezji. Od razu widzi się pustynię, i wiatr, i śnieg, i wszystko. Ma miękkość, a równocześnie jest syntetyczna, nie jest dosłowna. Tak - syntetycznie, ogólnie - staram się pokazywać postacie."

Alexander Andrzej Łabiniec (1930-2010) - artysta malarz, reżyser i scenograf teatralny, autor scenariuszy teatralnych i filmowych, poeta, wykładowca akademicki, przez 55 lat związany z Teatrem Lalek „Banialuka" w Bielsku-Białej.
Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie w pracowniach prof. prof. Karola Frycza, Andrzeja Stopki i Zbigniewa Pronaszki; studia uzupełniające z psychologii barwy kontynuował w Centre de Recherches d'Ambiances w Paryżu; dodatkowo studiował grafologię. Dyplom reżysera teatralnego uzyskał w 1954 roku.
Z krakowskiego środowiska trafił do Bielska-Białej i zaznaczył się w życiu miasta bardzo mocno, zarówno jako twórca, jak i organizator. W latach 1954-1996 był scenografem i reżyserem w bielskiej „Banialuce"; w latach 1958-1962 jej dyrektorem artystycznym. Jako scenograf pracował także m.in. w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej (1967-1974). Od 1960 roku blisko współpracował z telewizją, a zwłaszcza z Ośrodkami TVP w Katowicach i Krakowie. W latach 1976-1980 był dyrektorem Biura Wystaw Artystycznych w Bielsku-Białej. Prowadził wykłady z dziedziny teatru i scenografii w cieszyńskim Instytucie Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (w latach 1975-1990) oraz na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (w 2010 roku). Miał też wykłady na Wydziale Sztuki Lalkarskiej w Białymstoku i Akademii Teatralnej w Bratysławie. Był laureatem wielu nagród honorujących jego dorobek artystyczny, m.in. „Złotej Maski" za całokształt twórczości oraz spektakl „Pory roku" (1993) i nagrody prezydenta Bielska-Białej „Ikar" (1993). Srebrny Medal Gloria Artis otrzymał w 2007 roku, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski w 2003.

Wystawa trwa do 17 czerwca 2012 roku.

Podczas Festiwalu wstęp na wystawy jest bezpłatny.

Więcej o Teatrze Lalek "Banialuka" i 25. Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Lalkarskiej >>